Dzieci na scenie – jak uniknąć stresujących sytuacji podczas występów? Poradnik dla nauczycieli, dzieci i rodziców

Częstym elementem obchodów uroczystości miasta czy wsi są występy wokalne dzieci z lokalnej szkoły. To bardzo stresujące wydarzenie zarówno dla dzieci, które wtedy występują, jak i dla ich nauczycieli i opiekunów.  Co zrobić, aby występy dzieci były nie tylko mniej stresujące, ale i bezpieczne? Oto kilka porad z perspektywy realizatora dźwięku pracującego z małymi artystami.

Wstępy dzieci to zazwyczaj powód niemałych emocji i wzruszeń – zwłaszcza ze strony rodziców i opiekunów. Musicie Państwo jednak wiedzieć, że z punktu widzenia realizatora dźwięku pracującego przy takim wydarzeniu ten punkt programu jest również bardzo stresujący, często bardziej niż występ dowolnej gwiazdy bez próby czy nawet awaria systemu. Dlaczego tak się dzieje?

Przygotowałem więc listę sugestii, które mogą zmniejszyć poziom stresu nie tylko u moich kolegów z branży, ale również dać komfort psychiczny występującym i ich opiekunom. Oto 6 ważnych wskazówek dla dzieci na scenie oraz ich rodziców czy wychowawców.

1.      Materiały dla realizatora dźwięku należy dokładnie opisać

Bardzo często jest tak, że przed występem dzieci na scenie pojawia się tłum rodziców/nauczycieli, którzy wrzucają na konsoletę stos nieopisanych płyt i pendrive’ów, informując w przelocie, że dla Pawełka utwór numer 7, a dla Kasi ten plik coś_tam_coś_tam_ostatni. Po czym rodzice znikają i zostajemy sami ze stertą nośników zawierającą 382 godziny muzyki, w tym siedemnaście plików coś_tam_coś_tam_ostatni. Dla rodzica Krzysia występującego na scenie jest oczywiste, że to właśnie Krzyś jest na scenie i że podkład Krzysia jest na szarej płycie, ale z takim czerwonym paskiem dokoła i nie tej z krzyżykiem (bo ta jest Michałka), tylko tej co ma 11 ścieżek (bo taka sama z 7 ścieżkami to płyta Julki, to oczywiste).

Warto wcześniej przygotować wszystkie utwory i zebrać je na jeden nośnik. To wbrew pozorom nie jest trudna operacja i na pewno znajdziecie kogoś, kto pomoże. W najgorszym razie poproście realizatora, który obsługuje imprezę. Jeśli będzie miał czas, to na pewno się z tym upora. Co warto wiedzieć o nośnikach?

• Dopuszczalne są różne nośniki. Ostatnio najczęściej jest to pendrive, płyty CD są również OK. W zasadzie każdy rozsądny nośnik – CD, MiniDisc, DAT, USB będzie rozsądnym rozwiązaniem, o ile ekipa techniczna dostanie informacje, na co ma się przygotować.
• Możliwe jest również podłączenie odtwarzacza przenośnego (iPod, tablet, komputer czy inny odtwarzacz mp3), należy jednak odpowiednio wcześniej zgłosić, że taki będzie – ekipa przygotuje wówczas odpowiedni kabel. NIEDOPUSZCZALNE jest jednak odtwarzanie muzyki z telefonu (bo na pewno zadzwoni babcia, czy Robercik już śpiewał) i z serwisów streamingowych (buforowanie, proszę czekać).
• Nośnik zawierający podkłady powinien być wyraźnie opisany, najlepiej datą i miejscem wydarzenia. Mamy pełno płyt i pendrive’ów walających się po różnych imprezach, których ktoś nie odebrał.
• Przygotowując muzykę, należy pamiętać o zachowaniu możliwie dobrej jakości. Nagrania w serwisie YouTube bywają dobre, ale bywają też bardzo złe. Również jakość plików mp3 może być różna w zależności od użytych parametrów kompresji i algorytmu. Warto więc poświęcić trochę czasu i w miarę możliwości przygotować nagrania w jak najlepszej jakości.

2.      Konieczny jest asystent realizatora dźwięku

Należy zadbać o osobę, która przez cały występ będzie asystować realizatorowi dźwięku i informować, który podkład i kiedy. Osoba taka, znająca występujące dzieci, będzie w stanie również zareagować na zamianę występujących artystów i widząc, że zamiast Martynki wchodzi Zuzia (co się często zdarza, z różnych przyczyn), włączyć podkład Zuzi. Realizator nie znający tych dzieci nieświadom sytuacji włączy podkład Martynki, narażając dziecko na niepotrzebny stres.

Nie zawsze realizator wie, że to już trzeba włączyć, bo albo śpiewający wychodzi w podskokach w rytm muzyki i czeka aż włączymy podkład, albo to my czekamy, aż wejdzie na środek sceny (tak tworzą się nieskończone pętle). Bywa i tak, że widząc dziecko przy mikrofonie, włączamy podkład, nie wiedząc, że musi się za nim ustawić jeszcze grupa taneczna.

3.      Domowe „ulepszanie” nagrań nie jest wskazane

Zdarzają się wśród rodziców śpiewających dzieci pasjonaci realizacji dźwięku. To świetnie! Bardzo jednak proszę o niedokonywanie ulepszeń, poprawek i ‘masteringu’ nagrań w warunkach domowych. Realizator na koncercie ma odpowiednie narzędzia, żeby poprawić brzmienie nagrania, jeśli jednak ktoś zrobił to przed nim, może się okazać, że już za późno na ratunek.

4.      Warto zadbać o to, by dziecko nie „bało się” swojego głosu

Osoba odpowiedzialna za dzieci na scenie niech zadba, żeby wokal nie był zbyt głośny w odsłuchach, niech porozmawia o tym z realizatorem. Pamiętajmy, że realizator ma w systemie wpisane staranie się o spowodowanie maksymalnie dobrych warunków pracy na scenie. Tymczasem niedoświadczony artysta, słysząc swój głos za głośno, po pierwsze będzie czuł się stremowany, po drugie będzie śpiewał ciszej niż normalnie, bo nie jest przyzwyczajony do takiego poziomu.

5.      Koniecznie jest „techniczne” przygotowanie dziecka do występu

Przygotujcie dzieci do występu na scenie. Przede wszystkim poćwiczcie z nim obsługę mikrofonu. Mikrofon to takie głupie urządzenie, które zamienia fale akustyczne na prąd elektryczny. Warunkiem jednak jest, że owa fala musi do mikrofonu dotrzeć, nie wystarczy, że zostanie pomyślana. Jeśli więc młody artysta nie zaśpiewa do mikrofonu, to ten nie będzie miał szansy przekazać sygnału dalej. Warto poćwiczyć z dzieckiem trzymanie mikrofonu blisko buzi, bo trzymany przy pępku też nie zadziała.

6.      Dzieci na scenie liczą na wsparcie rodziców!

Dla dziecka w podstawówce rodzic jest najważniejszą widownią. Zastanówcie się więc, czy oferta, usługa, wykład czy co tam robicie na co dzień, jest ważniejsze niż występ potomka, który jest raz w roku (występ, nie potomek). Pamiętajcie też, żeby pogratulować dziecku bez względu na to jak mu poszło. Żadna krytyka na tym etapie nie jest potrzebna ani nawet dozwolona. Dla dziecka wyjście na scenę pełną dorosłych i śpiewanie przed (nawet kilkoma) nieznanymi ludźmi to przeżycie, które mogą zrozumieć tylko weterani z Wietnamu. Musi więc poczuć, że jego staranie zostało docenione.

Myślę, że udało mi się przybliżyć temat. W razie wątpliwości co i jak przygotować zapraszam do kontaktu ze mną lub z najbliższą firmą nagłośnieniową. Zapewne będziemy mogli pomóc.

Piotr ZiKE Zajkiewicz